آزمون استانفورد بینه
آلفرد بینه و ویلیام هانری در سال ١٨٩٦ مقالهای در مجلهی روانشناسی منتشر کردند و در آن اکثر آزمونهای موجود را که به نظر آنها فقط اعمال بسیار ساده و پایین ذهن را اندازه میگرفتند، مورد انتقاد قرار دادند. آنها برای اندازهگیری استعدادهای واقعی ذهن، آزمونهایی را پیشنهاد کردند که به رفتار زندگی واقعی نزدیکتر بود. به نظر آنها چون در زمینهی کنشهای عالی ذهن، تفاوتها آشکارتر از کنشهای پایین است؛ بنابراین آزمونهایی که کنشهای عالی را اندازه میگیرند، نیازی ندارند که از دقت و صراحت خارقالعادهای برخوردار شوند. همچنین آنها کسانی را که خواسته بودند هوش را با روشهای کاملا غیرمنتظره اندازه بگیرند، به باد انتقاد گرفتند. اندازهگیری هوش از طریق تجلیات خارجی و رایج آن مهمترین هدف مقیاس اندازهگیری هوش بینه است که در واقع اولین سری آزمونهای روانی به معنای امروزی کلمه را تشکیل میدهد. این مقیاس که برای اولین بار در سال ١٩٠٥ در فرانسه و برای شناسایی کودکان دیرآموز و عقبماندهی ذهنی تدوین شده بود، منتشر شد و به رغم نقایصی که دارد، تاریخ شروع واقعی آزمونهای روانی را نشان میدهد.
تستها و آزمون هاي هوشي
آزمون هاي هوشي :
عبارتند از ابزار و وسايلي كه ميزان هوش فرد يا افراد را مقايسه با اكثريت افراد هم گروه خود مورد سنجش قرار مي دهند .
نام آزمون
12 _ 1
آزمون استنفور بينه :
اولین کسی که اقدام به ساختن تست برای اندازه گیری هوش نمود آلفرد بینه بودکه باهمکارش تئودور سیمون در سال 1905 اولین شکل این آزمون را ساختند.این آزمون چندین بارمورد تجدیدنظرقرارگرفت وفرم نهایی آن در سال1917توسط ترمن ومریل در دانشگاه استنفورد امریکاتهیه شد،که به آزمون استنفورد بینه معروف است.
بینه معتقداست که برای اندازه گیری قدرت یادگیری کودک باید سن عقلی اورا مشخص سازیم در تعریف سن عقلی بینه معتقد است که سن عقلی نماینده میزان رشد توانایی عقلی فرداست وبه عبارت دیگرسن عقلی نشان می دهد که فرداز نظرسنی درچه مرحله ای قراردارد.تستی که بینه ساخت برای سنین 15-1سال بودوبرای هرسن6سوال درست کرده بودوسوالات هم دردرون سوالات
در سال 1913پروفسور ترمن استاد دانشگاه استانفورد ،آزمون هوش بینه – سیمون را از زبان فرانسه به انگلیسی ترجمه ودر سال 1916 آن را برای جامعه ی آمریکا استاندارد کرد.
همچنین او تعداد سوالات را از 54 عدد به 90 عدد و محدوده ی سنی آزمون ها را از 3 الی 16 سالگی به 3 الی 18 سالگی گسترش داد. از طرف دیگر او برای اولین بار از فرمول بهره هوشی که توسط اشترن روان شناس آلمانی پیشنهاد شده بود استفاده کرد.
جداکردن دکمه ها:آزمودنی بایدبتواند در ٢دقیقه ٢٠دکمه ی کوچک سیاه وسفیدراجداکندودکمه های هررنگ رادریک جعبه ی کوچک جای دهد.
درک و فهم:آزمودنی بایدبه یکی از٢سوال زیردرست پاسخ بدهد:اگر تشنهات باشدچه میکنی؟اجاق گاز برای چیست؟
حافظه برای یادآوری جمله ها: جمله های زیریکی پس از دیگری برایش خوانده میشود،آزمودنی بایدپس ازشنیدن هر جمله آن را به همان صورت بازگو کند:ما می خواهیم برویم برای مادرکمی شیرینی بخریم.نسرین دوست دارد بچه گربه هارادرلانه غذابدهد.
درک زیبایی:سه کارت که روی هرکارت دو تصویر،یکی زیبا و دیگری زشت کشیده شده است،به آزمودنی نشان داده میشود.او بایددرهرکارت تصویر زیباتر رانشان دهد.
کشیدن ازروی لوزی: آزمودنی بایداز روی شکل لوزی که به او ارائه میشود،شکلی تقریبا مشابه آن رابکشد.
کشیدن ازروی لوزی: آزمودنی بایداز روی شکل لوزی که به او ارائه میشود،شکلی تقریبا مشابه آن رابکشد.
آزمون کودکان ٨ ساله
حافظه برای داستان:داستانی برای کودک خوانده میشود. سپس چند سوال درباره ی داستان مطرح میگرددکه بایدبه آن پاسخ بدهد.
درک وفهم: آزمودنی بایدبه نمونه هایی از پرسشهای زیر پاسخ بدهد:اگر درخیابان یک شهرکودک سه ساله ای راکه پدرومادرش راگم کرده است،پیداکنید چه کارخواهیدکرد؟اگر چیزی راکه مال دیگری است بشکنیدچه کارخواهید کرد؟
مهمل یابی کلامی:مطالبی برای آزمودنی خوانده میشودو او بایدبگویدچرا اشتباه یا احمقانه است.
آزمون کودکان ٩ ساله
حافظه ی طرح ها:طرحی به مدت ١٠ ثانیه به آزمودنی ارائه میشود.سپس آن راازدیداو پنهان می کنند.اوبایدشبیه آن رااز حفظ بکشد.
گفتن کلمه های هم قافیه:ازآزمودنی خواسته می شود کلمه ای،هم وزن یاهمقافیه ی کلمه ی دیگررابگوید.
تکرار 4رقم ازحفظ:چهارعددیک رقمی مانند ٦، ٢، ٥ و ٨ بهطور شمرده برای آزمودنی خوانده میشود،او سپس بایدآنهارابه همان ترتیب ازحفظ بازگو کند.
آزمون استنفورد – بینه بر مبنای آزمون هوشی آلفرد بینه و تئودور سیمون در سال ١٩٠٥ ساخته شد. آزمون هوشی بینه – سیمون بر مبنای دو اصل "تعریف سن" و "مفهوم تواناییهای کلی ذهنی" تدوین گردید. براساس اصل اول، بینه معتقد بود که تواناییهای کلی ذهنی کودکان با افزایش سن رشد میکند. بنابراین، سوالهای آزمون هر سن را طوری ساخته بود که با سطح توانایی افراد آن سن هماهنگ باشد. برای این کار، سوالهایی را که بین ٦٧ تا ٧٥ درصد افراد گروه سنی خاص از عهدهی پاسخ دادن به آنها برمیآمدند، اما کودکان خردسالتر کمتر از ٦٧ درصد و کودکان مسنتر بیشتر از ٧٥ درصد به آنها پاسخ درست میدادند، برای گروه سنی مورد نظر انتخاب میکرد. بینه براساس اصل دوم، توجه خود را به اندازهگیری هوش یا تواناییهای کلی ذهنی معطوف داشت و به تعریف و اندازهگیری عوامل تشکیلدهندهی هوش نپرداخت. بنابراین، هر سوالی که با کل توانایی مورد اندازهگیری همبستگی داشت، در محتوای آزمون قرار میگرفت و هر سوالی که با تواناییهای کلی همبستگی نداشت، کنار گذاشته میشد. آزمونی که براساس دو اصل بالا ساخته شد، شامل ٣٠ سوال بود که برحسب مقیاس سنی درجهبندی شده بود. آنگاه با مقایسهی سن عقلی و سن زمانی کودک، دربارهی سطح هوش و میزان آمادگی وی برای استفاده از امکانات آموزشی قضاوت میشد. ترمن روانشناس امریکایی در ١٩١٦ آزمون بینه را به انگلیسی ترجمه کرد و سپس به کمک دانشگاه استنفورد کالیفرنیا آن را در مورد کودکان آمریکایی استاندارد کرد. ترمن در این پژوهش اصول مورد نظر بینه را در ساختن آزمون حفظ کرد، اما محتوای آزمون را از نظر تعداد سوالها و دامنهی سنی گسترش داد. ترمن برای نخستین بار مفهوم هوشبهر را براساس فرمول "هوشهبر = سن عقلی تقسیم بر سن زمانی × ١٠٠" مطرح کرد. این آزمون که ترمن آن را آزمون استفورد – بینه نامید، یکبار در سال ١٩٣٧، بار دیگر در ١٩٦٠ و جدیدترین فرم آن در سال ١٩٨٦ تجدیدنظر شد و انتشار یافت.
انواع فرمهای این آزمون
الف. فرم ١٩٦٠ آزمون استنفورد – بینه
این آزمون برای سنجش هوش کودکان ٢ ساله تا افراد بزرگسال تدوین شده است. در این آزمون مفهوم هوشبهر انحرافی بهکار رفته است. هوشبهر انحرافی نمرهی استانداردی است که در آن میانگین برابر ١٠٠ و انحراف معیار ١٦ است. اگر هوشبهر کسی در این آزمون ١٠٠ یا نزدیک به آن باشد، بهنجار یا طبیعی و یا متوسط تلقی میشود. افراد عقبماندهی ذهنی دستکم دو انحراف معیار پایینتر از میانگین و افراد سرآمد دستکم دو انحراف معیار بالاتر از میانگین نمره میگیرند. محتوای آزمون استنفورد – بینه شامل دو نوع سوال است: کلامی و غیرکلامی. برای سنین ٢ تا 5/4 سالگی برای هر سن ١٢ سوال و برای سنین ٥ سال تمام تا ١4 سالگی برای هر سن ٦ سوال در نظر گرفته شده است. برای هر سن یک سوال ذخیره هم تدوین شده است. هرگاه ضمن اجرای آزمون، اجرای یکی از سوالها با اشکال روبرو شود و یا امکان اجرای یک سوال فراهم نباشد، به جای آن از سوال ذخیره استفاده میشود. در آزمونهای گروههای سنی ٢ تا ٥/٤ سالگی، در ازای پاسخ درست به هر سوال یک ماه سن عقلی و در آزمونهای گروههای سنی ٥ تا ١٤ سال، در ازای پاسخ درست هر سوال دو ماه سن عقلی منظور میشود. سوالهای آزمون افراد بزرگسال در ٤ سطح به شرح زیر تدوین شدهاند:
· آزمون بزرگسال متوسط: شامل ٨ سوال است که به پاسخ درست هر سوال دو ماه سن عقلی داده میشود، رویهمرفته ١٦ماه.
· آزمون بزرگسال باهوش(سطح ١): شامل ٦ سوال است و به هر سوال ارزشی معادل ٤ ماه سن عقلی داده میشود، رویهمرفته ٢٤ ماه.
· آزمون بزرگسال باهوش(سطح ٢): شامل ٦ سوال است و به هر سوال نمرهای برابر ٥ ماه سن عقلی داده میشود، رویهمرفته ٣٠ ماه.
· آزمون بزرگسال باهوش(سطح ٣): شامل ٦ سوال است و به هر سوال نمرهای برابر ٦ ماه سن عقلی تعلق میگیرد، رویهمرفته ٣٦ ماه.
در اینجا نمونههایی از سوالهای آزمون استنفورد – بینه در سنین مختلف، مطرح میشود.
آزمون کودکان ٢ و ٥/٢ ساله
· تشخیص اجزای بدن: تصویر یک کودک به آزمودنی نشان داده میشود. او باید ٤ مورد از اجزای بدن یعنی مو، دهان، پاها، دستها، گوش، بینی و چشمها را نشان دهد.
· ساختن برج: آزمودنی باید بتواند با روی هم قرار دادن ٤ مکعب چوبی به ابعاد ٥/٢ سانتیمتر یک برج بسازد.
· شناسایی اشیا: آزمودنی باید با دیدن ماکت اشیای زیر، ٥ مورد را شناسایی کرده آنها را نشان دهد: سگ، توپ، قطار، تختخواب، عروسک و قیچی.
· نام بردن اشیاء: آزمودنی باید با دیدن تصاویر بعضی از اشیا مانند هواپیما، تلفن، کلاه، توپ، درخت، کلید، اسب، چاقو، کتاب، کشتی، و ... نام آنها را بگوید.
آزمون کودکان ٣ و ٥/٣ ساله
· ساختن پل: آزمودنی باید بتواند از روی الگوی یک پل که توسط آزمایشکننده با مکعبهای چوبی در حضور کودک ساخته میشود، یک پل بسازد.
· کشیدن از روی دایره: آزمودنی باید بتواند از روی یک دایره که به وی ارائه میشود، منحنی بستهای شبیه به یک دایره رسم کند.
· تکرار سه رقم: آزمودنی باید پس از گوش دادن به اعدادی که توسط آزمایشکننده خوانده میشود، آنها را بلافاصله به همان صورت تکرار کند. (١-٤-٦)، (٢-٥-٣)، (٧-٣-٨). یادآوری و تکرار یک مورد از سه مورد کافی است.
· جدا کردن دکمهها: آزمودنی باید بتواند در ٢ دقیقه ٢٠ دکمهی کوچک سیاه و سفید را جدا کند و دکمههای هر رنگ را در یک جعبهی کوچک جای دهد.
· درک و فهم: آزمودنی باید به یکی از ٢ سوال زیر درست پاسخ بدهد: اگر تشنهات باشد چه میکنی؟ اجاق گاز برای چیست؟
آزمون کودکان ٤ و ٥/٤ ساله
· گفتن متضاد کلمات: آزمودنی باید با گفتن متضاد کلمات، جملههای زیر را که برایش خوانده میشود کامل کند: برادر پسر است، خواهر چه؟ روز هوا روشن است، شب چطور؟ پدر مرد است، مادر چه؟
· درک و فهم: آزمودنی باید بتواند به این سوالها پاسخ دهد: خانه برای چیست؟ کتاب برای چیست؟
· حافظه برای یادآوری جملهها: جملههای زیر یکی پس از دیگری برایش خوانده میشود، آزمودنی باید پس از شنیدن هر جمله آن را به همان صورت بازگو کند: ما میخواهیم برویم برای مادر کمی شیرینی بخریم. نسرین دوست دارد بچه گربهها را در لانه غذا بدهد.
· درک زیبایی: سه کارت که روی هر کارت دو تصویر، یکی زیبا و دیگری زشت کشیده شده است، به آزمودنی نشان داده میشود. او باید در هر کارت تصویر زیباتر را نشان دهد.
آزمون کودکان ٥ ساله
· کامل کردن تصویر ناقص: تصویر یک آدمک به آزمودنی ارائه میشود. او باید حداقل دو قسمت آن را کامل کند.
· رسم یک مربع: آزمودنی باید از روی یک مربع شکلی تقریبا شبیه آن بکشد.
· تعریف اشیا: آزمودنی باید در برابر پرسشهای زیر دو مورد از اشیا را با ذکر جنس، شکل یا مورد استفادهی آنها تعریف کند.
آزمون کودکان ٦ ساله
· خزانهی لغات: فهرستی از لغات، یکی پس از دیگری برای آزمودنی خوانده میشود و او باید معنای هر لغت را بیان کند. نمونهای از این کلمهها عبارتند از: پرتغال، پاکت، نی، مژه، سوزش، غرش، سخنرانی و مهارت.
· بیان تفاوتها: از کودک خواسته میشود تفاوت بین اشیا را بگوید.
· مفهوم اعداد: ١٢ مکعب چوبی در اختیار آزمودنی گذاشته شده و از او خواسته میشود که 5 شماره خاص را از میان آنها جدا کند، او باید به چهار مورد پاسخ درست بدهد.
آزمون کودکان ٧ ساله
· مهملیابی: تصاویری به آزمودنی نشان داده میشود و او باید اشتباه یا مهمل بودن آن را بیان کند.
· شباهتها: آزمودنی باید شباهت بین دو مورد از چهار مورد زیر را توضیح دهد: شباهت بین چوب و زغال سنگ، کشتی و اتومبیل، سیب و آلو، آهن و نقره.
· کشیدن از روی لوزی: آزمودنی باید از روی شکل لوزی که به او ارائه میشود، شکلی تقریبا مشابه آن را بکشد.
آزمون کودکان ٨ ساله
· حافظه برای داستان: داستانی برای کودک خوانده میشود. سپس چند سوال دربارهی داستان مطرح میگردد که باید به آن پاسخ بدهد.
· درک و فهم: آزمودنی باید به نمونههایی از پرسشهای زیر پاسخ بدهد: اگر در خیابان یک شهر کودک سه سالهای را که پدر و مادرش را گم کرده است، پیدا کنید چه کار خواهید کرد؟ اگر چیزی را که مال دیگری است بشکنید چه کار خواهید کرد؟
· مهملیابی کلامی: مطالبی برای آزمودنی خوانده میشود و او باید بگوید چرا اشتباه یا احمقانه است.
آزمون کودکان ٩ ساله
· حافظهی طرحها: طرحی به مدت ١٠ ثانیه به آزمودنی ارائه میشود. سپس آن را از دید او پنهان میکنند. او باید شبیه آن را از حفظ بکشد.
· گفتن کلمههای همقافیه: از آزمودنی خواسته میشود کلمهای، هموزن یا همقافیهی کلمهی دیگر را بگوید.
· تکرار 4 رقم از حفظ: چهار عدد یک رقمی مانند ٦، ٢، ٥ و ٨ بهطور شمرده برای آزمودنی خوانده میشود، او سپس باید آنها را به همان ترتیب از حفظ بازگو کند.
آزمون کودکان ١٠ ساله
· معنی کردن کلمههای انتزاعی: آزمودنی باید معنای کلمههایی مانند افسوس، کنجکاوی، اندوه و تعجب را بیان کند.
· یافتن دلیل: از آزمودنی خواسته میشود که در مورد برخی مسائل دلیل بیاورد.
آزمون کودکان ١١ تا ١٤ ساله
· حافظه برای تکرار ٥ رقم: سوال ٩ سالهها.
· جملهسازی از کلمههای درهمریخته: جملهای با کلمات درهمریخته در اختیار آزمودنی قرار داده میشود. او باید جملهی درست را با استفاده از کلمهها بسازد.
· بیان شباهت سه چیز: از آزمودنی خواسته میشود شباهت بین سه چیز را بیان کند
روش اجرا و نمرهگذاری آزمون
آزمایشکننده با توجه به سن، پایهی تحصیلی، سوابق و رفتار آزمودنی در جلسهی آزمایش، نقطهی آغازی را برای شروع آزمایش و طرح سوالها در نظر میگیرد. در مورد کودکان عادی و کسانی که از نظر هوش طبیعی به نظر میرسند، بهتر است آزمایش را با آزمون کودکان یک سال کمتر از سن زمانی آزمودنیها آغاز کرد. برای مثال، در مورد کودک عادی ٧ ساله میتوان آزمایش را با سوالهای آزمون کودکان ٦ ساله شروع کرد. اگر هنگام آزمایش معلوم شد که نقطهی آغاز برای شروع آزمون بالاتر از سطح مناسب انتخاب شده است، آزمایشکننده بلافاصله باید به سوالهای سنین پایینتر برگردد. در هر حال، نقطهی آغاز طرح سوالها همواره باید از سنی شروع شود که آزمودنی با صرف حداقل کوشش بتواند به پرسشها پاسخ دهد. پرسیدن سوالها تا آنجا ادامه مییابد که آزمودنی به هیچ یک از سوالهای یک سن نتواند پاسخ درست بدهد. در پایان آزمایش، سن عقلی آزمودنی با در نظر گرفتن سن نقطهی آغاز و جمع امتیازهایی که به دست آورده است، محاسبه میشود. با مراجعه به جدول هنجار آزمون میتوان هوشبهر افراد را تعیین کرد. در جدول هنجاری سن عقلی برحسب سال و ماه و ردیف افقی بالای جدول و سن زمانی برحسب سال و ماه در ستون عمودی سمت چپ جدول نشان داده شده است. از محل تقاطع سن عقلی و سن زمانی، هوشبهر انحرافی را میتوان در جدول یافت. باید دانست سن زمانی افراد بزرگسال (بالاتر از ١٨ سال) در هر سنی که باشند ١٨ سال در نظر گرفته میشود.
ب. فرم جدید آزمون استنفورد – بینه
چهارمین فرم تجدیدنظرشدهی آزمون استنفورد – بینه که جدیدترین فرم آزمون است، در سال ١٩٨٦توسط ثرندایک و هگن تدوین شد. این آزمون نسبت به فرمهای قبلی آزمون مزیتهایی دارد. نخست اینکه انتخاب محتوای آزمون و تنظیم آن براساس نظریه روشنتری از هوش انجام گرفته است. دوم اینکه در فرمهای قبلی آزمون بیشتر سوالها از نوع آزمون غیرکلامی بوده است، در صورتی که در فرم جدید آزمونهای کلامی مورد تایید قرار گرفته است. مزیت سوم این است که روش اجرای آزمون به گونهای است که به سرعت و به آسانی میتوان محتوای آزمون و اجرای آن را با ویژگیهای آزمودنی هماهنگ کرد. بهطور کلی در فرم جدید سعی شده است با حفظ جنبههای مثبت فرم قبلی آزمون، نقاط ضعف آن برطرف شود.
در فرمهای قبلی آزمون استنفورد – بینه، هوشبهر آزمودنی از روی سن عقلی و سن زمانی محاسبه میشد. در آزمون جدید، اصطلاح سن عقلی حذف شده است و به جای هوشبهر اصطلاح "نمرهی معیار سنی" بهکار میرود که علامت اختصاری آن SAS میباشد. نمرهی معیار سنی را میتوان با مقایسهی عملکرد آزمودنی در هر خردهآزمون با عملکرد افراد گروه همسالانش تعیین کرد. معنای نمرهی معیار سنی از نظر آماری با مفهوم هوشبهر یکسان است. زیرا نمرهی معیار سنی، نمرهای است که در آن میانگین برابر ١٠٠ و انحراف معیار برابر ١٦ است.
لوئیس ترمن روانشناس دانشگاه استنفورد ، نمونه ای از آزمون اصلی بینه و استاندارد شده با استفاده از شرکت کنندگان در آمریکا اجرا کرد. این آزمون پذیرفته شده ، برای اولین بار در سال ۱۹۱۶ منتشر شد-آن مقیاس استنفورد – بینه نامیده شد و به زودی کاربرد استاندارد در ایالات متحده مورد استفاده قرار گرفت.
یک عدد در آزمون هوش استنفورد – بینه استفاده می شود ، عددی که هوش و زیرکی شخص (یا- ضریب هوشی)را ، به نمایندگی نمره فرد در امتحان نشان می دهد. این امتیاز از تقسیم سن عقلی بر سن شناسنامه ای فرد بدست می آید ، سپس در عدد ۱۰۰ ضرب و محاسبه می شود. به عنوان مثال ، یک کودک با سن عقلی ۱۲ و سن شناسنامه ای ۱۰ می تواند ضریب هوشی ۱۲۰ داشته باشد.(۱۲۰=۱۰۰*۱۰/۱۲).
با وجود گذشت سالها از شروع استفاده آن امروزه آزمون استنفورد – بینه به عنوان یک ابزار ارزیابی محبوب باقی مانده است.
تستها و آزمون هاي هوشي
آزمون هاي هوشي :
عبارتند از ابزار و وسايلي كه ميزان هوش فرد يا افراد را مقايسه با اكثريت افراد هم گروه خود مورد سنجش قرار مي دهند .
نام آزمون
مرحله سني
استنفور بينه
15-1 سال
وكسلر خردسال
9- 3 سال
وكسلر بزرگسال
15 - 9 سال
ريون
18 - 9 سال
ترسيم آدمك كودينهاف
15 - 3 سال
دنور
6 - تولد سال
مازهاي پرتئوس
15 _ 3 سال
ادراك ديداري آ . د . بي . كتل
15 _ 3 سال
آزمون توانايي حركتي - هوشي - اسلوس
12 _ 1
آزمون استنفور بينه :
اولین کسی که اقدام به ساختن تست برای اندازه گیری هوش نمود آلفرد بینه بودکه باهمکارش تئودور سیمون در سال 1905 اولین شکل این آزمون را ساختند.این آزمون چندین بارمورد تجدیدنظرقرارگرفت وفرم نهایی آن در سال1917توسط ترمن ومریل در دانشگاه استنفورد امریکاتهیه شد،که به آزمون استنفورد بینه معروف است.
بینه معتقداست که برای اندازه گیری قدرت یادگیری کودک باید سن عقلی اورا مشخص سازیم در تعریف سن عقلی بینه معتقد است که سن عقلی نماینده میزان رشد توانایی عقلی فرداست وبه عبارت دیگرسن عقلی نشان می دهد که فرداز نظرسنی درچه مرحله ای قراردارد.تستی که بینه ساخت برای سنین 15-1سال بودوبرای هرسن6سوال درست کرده بودوسوالات هم دردرون سوالات
مربوط به یک سال وهم درسوالات مربوط به سنین مختلف ازساده
به مشکل مرتب شده بود.درتست بینه برای هرسوال دو ماه ارزش زمانی درنظرگرفته شده است،یعنی هرسوال دو ماه به سن عقلی فرد زیادمی کند.برای اجرای تست ما به سن تقویمی،پایه وعقلی نیاز داریم.سن تقویمی عبارت است ازمیزان ماههای عمرفرد.سن پایه عبارت است ازسنی که کودک به تمام سوالات آن سن جواب درست داده باشد.سن عقلی نیزازمجموع سن پایه به اضافه مجموع سوالات بالاترازسن پایه ضرب در2.هرگاه سن عقلی فردبیشترازسن تقویمی اوبودنشان دهنده باهوشی او وبرعکس هرگاه سن تقویمی فردبیشترازسن عقلی باشد نشان دهنده کم هوشی اواست.
(سن تقویمی C.A،سن پایهB.A ،سن عقلیM.A )
(سن تقویمی C.A،سن پایهB.A ،سن عقلیM.A )
تهیه و پرورش آزمون استنفرد- بینه:
در سال 1904 هنگامی که وزیر آموزش و پرورش عمومی کشور فرانسه از "بینه" درخواست کرد تا عضویت کمیسیون ویژهای را به منظور بررسی روش های تربیت اطفال عقب مانده بپذیرد، فرصت خوبی پیش آمد که زمینه تهیه نخستین ابزار سنجش هوش عمومی فراهم شود. این ابزار که به مقیاس 1905 بینه - سیمون مشهور است، ابتدا شامل 30 سوال بود که کنش های مختلفی مانند توانایی قضاوت، استنباط و استدلال را میسنجید که به نظر بینه از عناصر اصلی هوش هستند.
این مقیاس که پیدایش آن بدون تردید از فعالیت های اولیه به منظور تهیه ابزارهای سنجش هوش عمومی به شمار میرود، با سابقهای طولانی (حدود 90 سال) به اقتضای تئوری ها و یافتههای روان شناسی به گونه مستمر و در مسیر تکاملی دست خوش تغییر و تحول گردیده است. بررسی های پیدرپی بینه موجب شد که تا سال 1912 که بینه وفات یافت، دست کم دوبار در این مقیاس تجدید نظر به عمل آید. این ابزار بلافاصله پس از انتشار به اکثر زبان های خارجی ترجمه و به محیط ها و فرهنگ های مختلف انطباق داده شد. نخستین چاپ این مقیاس به زبان انگلیسی که به نام مقیاس استنفرد-بینه معروف است، در سال 1916 منتشر گردید که بسیاری از معایب مقیاس بینه - سیمون را تعدیل میکرد.
مقیاس جدید استنفرد - بینه 1985 :
مقیاس استنفرد - بینه که در واقع میتوان گفت بین سال های 1960 تا 1985 جای خود را به ابزارهای دیگری مانند مقیاس هوشی و کسلر داده بود، در سال 1985 جان تازهای یافت. در این سال بود که مقیاس مذکور توسط رابرت ثرندایک، الیزابت هیگن و فرام ساتلر تغییر شکل داده شد و مورد تجدید نظر کلی قرار گرفت. در این مقیاس عامل استدلال عمومی در سه سطح حافظه کوتاه مدت (حافظه مهرهها، حافظه برای جملهها، حافظه برای ارقام، حافظه برای اشیا) توانش های تحلیلی سیال (استدلال انتزاعی/ دیداری) توانش های متبلور (استدلال کلی و استدلال کلامی) مورد توجه است.
مقیاس ایرانی تهران - استنفرد - بینه :
این مقیاس در دهه 60 در تهران در چند مرحله تهیه گردید که از سویی با مقیاس 1960 و از دیگر سو با مقیاس جدید استنفرد - بینه 1985 مطابقت دارد، اما از لحاظ روش های اجرا و کاربرد نرم ها، کاملاً جدید و شباهت آن با مقیاس جدید بیشتر است.
اجرای تست استنفرد - بینه:
اجرای این مقیاس مستلزم آشنایی با این ابزار و حساسیت نسبت به نیازهای امتحان شونده است. کارآمدی این آزمون بستگی به مهارت آزماینده در اجرا، تصحیح و نمره گذاری تست و مشاهده رفتار آزمودنی در حین اجرای تست دارد. برای حصول اطمینان نسبت به دقیق بودن نتایج نسبت دست کم سه شرط اساسی وجود دارد: پیگیری روش های یکنواخت و استاندارد، برقراری ارتباط مناسب بین آزماینده و آزمودنی، نمره گذاری صحیح پاسخ های آزمودنی.
این مقیاس یک وسیله سنجش انفرادی است و آزماینده علاوه بر داشتن صلاحیت و تجربه کافی، باید درباره نظریههای روان شناختی مرتبط با تفسیر اندازه گیری و ارزشیابی هوش دارای تسلط و اطلاعات لازم باشد. اجرای تست در دو مرحله انجام میگیرد:
در مرحله نخست تستی به نام تست رهنمون اجرا میشود تا به کمک آن برآوردی از سطح توانایی قبلی آزمودنی به دست آید. در این مرحله آزماینده تست خزانه واژگان را به عنوان تست رهنمون به منظور تعیین سطح ورودی سایر تست ها اجرا میکند. در مرحله دوم به هر یک از سنین 2 تا بزرگسالی یک سطح تست اصلی اختصاص داده میشود. آزمودنی باید دست کم در 3 سوال از 4 سوال سطح پایه که در ابتدای هر تست اصلی قرار دارد، موفق شود، تا بتواند به پاسخ دادن به سوال ها ادامه دهد. در غیر این صورت مراحل دیگری توسط آزماینده اجرا میشود.
نمره گذاری و طبقه بندی مقیاس استنفرد - بینه:
بعد از اجرای تست، نمرات خام به نمرات استاندارد تبدیل میشود و بر اساس نرم ها و طبقه بندی های موجود، طبقه هوشی آزمودنی مشخص میشود. بین طبقات ارائه شده توسط مقیاس تهران - استنفرد - بینه ، با مقیاس 1960 استنفرد - بینه تفاوت های اندکی وجود دارد. برای مثال در مقیاس جدید استنفرد - بینه و به پیروی از آن در مقیاس TSB، طبقه متوسط نمرههای 110 - 89 را در بر میگیرد، در حالی که در فرم 1960 به نمرات 109 - 90 طبقه متوسط اطلاق میگردد. این تغییرات بدین دلیل صورت گرفته است که با کارها و فعالیت های پژوهشی جاری و متداول درباره طبقه بندی نمرات هوشی مشابهت و نزدیکی بیشتری داشته باشد.
از سوی دیگر در مقیاس تهران - استنفرد - بینه اصطلاح معیوب مرزی با کندآموز و اصطلاح معیوب ذهنی با عقب مانده ذهنی جایگزین شده است. در این مقیاس نمرات 132 و بالاتر به عنوان طبقه کاملا برجسته، نمرات بین 131-121 به عنوان طبقه برجسته، بین 120-111 متوسط بالا، نمرات بین 88-79 طبقه متوسط پایین شناخته میشوند. همچنین نمرات بین 78-70 کندآموز و 69 و پایینتر از آن عقب مانده ذهنی طبقه بندی میشوند.
اهمیت و ارزش مقیاس استنفرد – بینه:
به طور کلی تست هایی که بر پایه سن تست های هوش نامیده میشوند، مستقیماً از مقیاس اصلی بینه ریشه میگیرند و از سوی دیگر مقیاس مذکور در نوشتهها و نشریات روان سنجی جای منحصر به فرد و یگانهای به خود اختصاص داده و حجم عظیمی از ادبیات علمی را به همراه دارد و مورد مهم تر که اهمیت این مقیاس را روشن تر میسازد، اعتبار و روائی فرم های گوناگون آن به عنوان یک وسیله سنجش هوش در موقعیت ها، شرایط و سطوح مختلف بر اساس ملاک های وسیع ارزشیابی و تائید شده است
تکوین آغازین این آزمون در دهه ی دوم قرن بیستم در بطن آزمون هوش بینه – سیمون صورت گرفت واز آن به بعد محققان به مرور تغیرات وسیعی در آن ایجاد کردند.در حال حاضر 5 نوع مختلف این آزمون در دست است که به طور خلاصه آن را شرح می دهیم:
در سال 1913پروفسور ترمن استاد دانشگاه استانفورد ،آزمون هوش بینه – سیمون را از زبان فرانسه به انگلیسی ترجمه ودر سال 1916 آن را برای جامعه ی آمریکا استاندارد کرد.
همچنین او تعداد سوالات را از 54 عدد به 90 عدد و محدوده ی سنی آزمون ها را از 3 الی 16 سالگی به 3 الی 18 سالگی گسترش داد. از طرف دیگر او برای اولین بار از فرمول بهره هوشی که توسط اشترن روان شناس آلمانی پیشنهاد شده بود استفاده کرد.
در سال 1937 (21 سال بعد) مریل استاد دانشگاه استانفورد بینه به ترمن ملحق شد و آنها به اتفاق به استاندارد کردن مجدد آزمون پرداختند که تغیراتی هم در تنوع سوالات وهم در ساخت آزمون ایجاد کردند.از جمله این تغیرات عبارتند از:
الف) تعداد ماده سولات آزمون (1916)از 90 عدد به122 عدد افزایش داده شد
ب) محدوده سنی آزمودنی ها از یک طرف تا 2 سالگی و از طرف دیگر تا بزرگسالی و همچنین بزرگسالی گسترش یافت.
ب) محدوده سنی آزمودنی ها از یک طرف تا 2 سالگی و از طرف دیگر تا بزرگسالی و همچنین بزرگسالی گسترش یافت.
ج) از 2 سالگی تا 5سالگی به علت رشد سریع فرآیندهای شناختی کودکان برای هر 6 ماه به جای یک سوال سوالات جداگانه منظور شد
د) برای سالهای13،11و14که در آزمون بینه – سیمون و آزمون 1916سوال در نظر گرفته نشده بود سوال ابداع گردید
ه) آزمون دارای دو فرم موازی ،ل وم با دو دفترچه ی پرسش جداگانه گردید.سوالات دفتر چه م به منظور بازآزمایی یا تحقیق به کار گرفته می شدند این سوالات اگرچه از نظر موضوع تا حد امکان با سوالات فرم ل یکسان بودند ولی از نظر محتوا با آنها فرق داشتند.
ترمن در سال 1956 فوت کرد.
مریل 23 سال بعد در سال 1960 آزمون را دوباره شروع کرد.در این تحقیق نیاز به تغییر ماده سوالات احساس نمی شد لیکن از پاسخ آزمودنی ها به منظور ((شناسایی سطح دشواری سوالات ))در فاصله زمانی آزمون قدیم و آزمون جدید استفاده گردیدنتیجه این تحقیقات منجر به ادغام سوالات فرم های م و ل در یکدیگر وتبدیل آنها به یک دفترچه ی واحد با علامت اختصاری م-ل گردید.از طرفی دیگر در این تحقیقات برای اولین بار از (هوشبهر انحرافی) به جای (هوشبهر نسبی ) استفاده شدو این امر امکان مقایسه آزمودنی
را با هم افزایش داد.
هوشبهر انحرافی نمره های معیاری بودند که میانگین آنها 100وانحراف معیار آنها 16 انتخاب شده بودند
د) برای سالهای13،11و14که در آزمون بینه – سیمون و آزمون 1916سوال در نظر گرفته نشده بود سوال ابداع گردید
ه) آزمون دارای دو فرم موازی ،ل وم با دو دفترچه ی پرسش جداگانه گردید.سوالات دفتر چه م به منظور بازآزمایی یا تحقیق به کار گرفته می شدند این سوالات اگرچه از نظر موضوع تا حد امکان با سوالات فرم ل یکسان بودند ولی از نظر محتوا با آنها فرق داشتند.
ترمن در سال 1956 فوت کرد.
مریل 23 سال بعد در سال 1960 آزمون را دوباره شروع کرد.در این تحقیق نیاز به تغییر ماده سوالات احساس نمی شد لیکن از پاسخ آزمودنی ها به منظور ((شناسایی سطح دشواری سوالات ))در فاصله زمانی آزمون قدیم و آزمون جدید استفاده گردیدنتیجه این تحقیقات منجر به ادغام سوالات فرم های م و ل در یکدیگر وتبدیل آنها به یک دفترچه ی واحد با علامت اختصاری م-ل گردید.از طرفی دیگر در این تحقیقات برای اولین بار از (هوشبهر انحرافی) به جای (هوشبهر نسبی ) استفاده شدو این امر امکان مقایسه آزمودنی
را با هم افزایش داد.
هوشبهر انحرافی نمره های معیاری بودند که میانگین آنها 100وانحراف معیار آنها 16 انتخاب شده بودند
تحقیقات 1972از سوی آر.ال ثورندایک وهمکارانش به منظور هنجاریابی مجدد سوالات دفترچه م- ل انجام شدند بدون اینکه تغییری در انتخاب ماده سوالات آنها ایجاد شود به دو دلیل به مراجعه ی مجدد دفترچه ها رفتند:
1) روان شناسان بالینی در مدت 12 سالی که از تحقیقات 1960 می گذشت عملا دریافتند که کاربرد دفترچه های م،ل به جای دفتر چه های (م-ل)منجر به تشخیص های دقیق تری در جلسات روان سنجی می گردد.
1) روان شناسان بالینی در مدت 12 سالی که از تحقیقات 1960 می گذشت عملا دریافتند که کاربرد دفترچه های م،ل به جای دفتر چه های (م-ل)منجر به تشخیص های دقیق تری در جلسات روان سنجی می گردد.
2) آنها با استفاده از دفترچه های تنظیم شده ی سال 1960 بدون مراجعه به دفترچه های1937 عملا امکان بازآزمایی مجدد آزمودنی را با فرم های همتا از دست می دادند در حالی که این باز آزمایی ها برای بررسی میزان پیشرفت آن دسته از کودکانی که کاملا ضروری بو دند که بر اثر اختلالات یادگیری تحت درمان برنامه های (توان بخشی)یا(باز آموزی) بودند.
تحقیقات سال1986 را باید نوعی تاثیر گذاری سبک آزمون سازی وکسلر بر روی آزمون استانفورد بینه تلقی نمود این تحقیقات از سوی ثورندایک وهمکارانش انجام شدندومنجر به چاب فرم 1986 آزمون گردیدند.
در این تحقیقات سئوالات بجای اینکه به صورت مقاطع سنی متوالی دسته بندی شوند به صورت خرده آزمونهای 15 گانه تنظیم شدند.ملاک قرار دادن سئوالات در خرده آزمونها وجوه مشترک محتویات آنها بود و عناوین زیر را برای خرده آزمون ها در نظر گرفتند:
گنجینه لغات حافظه ی مهره ها درک کمی
حافظه ی جمله ها تحلیل الگوها درک وفهم
مهمل یابی حافظه ی اعداد کپی کردن
حافظه ی اشیا ماتریس ها سری اعداد
تاکردن وبریدن کاغذ روابط عمومی ساختن تساوی ها
حافظه ی جمله ها تحلیل الگوها درک وفهم
مهمل یابی حافظه ی اعداد کپی کردن
حافظه ی اشیا ماتریس ها سری اعداد
تاکردن وبریدن کاغذ روابط عمومی ساختن تساوی ها
در هر خرده آزمون سئوالات از ساده به دشوار شماره گذاری شده بودند وسنجش باسوالی شروع می شودکه مناسب سن وتوانمندی آزمودنی بود.
بعد از اجرای آزمون نمرات خام هر یک از خرده آزمونها به نمرات تراز شده با میانگین 50وانحراف معیار 8تبدیل می شد آزمودنی به این ترتیب دارای 15 نمره می شد که هر کدام یکی از وجوه کارکرد هوشمندانه ی او را نشان می داد.
سپس این نمرات در 4 حوزه ی محتوایی آزمون با میانگین 100وانحراف معیار 16 تبدیل می شدند.
آزمون:
فرم سنتی آزمون استانفورد بینه در حال حاضر دارای دو دفترچه ی پرسش،یک دفترچه ی تصاویر وتعدادی ابزار سنجش از جمله مهره ها،کلید،چاقو،عروسک و...می باشد که همه در یک کیف بزرگ به روان شناسان واگذار می شوند.
هر دفترچه ی پرسش شامل 122ماده سوال است وبرخی ازماده سوالات به سئوالات کوچکتر تقسیم می شوند سئوالات به ترتیب دشواری در مقاطع سنی مختلف از 2 سالگی الی 14 سالگی و بزرگسالی توزیع شده اند.
موضوع سئوالات مربوط به کودکان در مورد هوش حسی- حرکتی وموضوع بزرگسالان هوش انتزاعی می باشد.
این آزمون برای سنجش هوش کودکان ٢ ساله تا افراد بزرگسال تدوین شده است. در این آزمون مفهوم هوشبهر انحرافی بهکار رفته است. هوشبهر انحرافی نمره ی استانداردی است که در آن میانگین برابر ١٠٠ و انحراف معیار ١٦ است. اگر هوشبهر کسی در این آزمون ١٠٠ یا نزدیک به آن باشد، بهنجار یا طبیعی و یا متوسط تلقی می شود.
افراد عقب مانده ی ذهنی دستکم دو انحراف معیار پایین تر از میانگین و افراد سرآمد دستکم دو انحراف معیار بالاتر از
میانگین نمره می گیرند.
سپس این نمرات در 4 حوزه ی محتوایی آزمون با میانگین 100وانحراف معیار 16 تبدیل می شدند.
آزمون:
فرم سنتی آزمون استانفورد بینه در حال حاضر دارای دو دفترچه ی پرسش،یک دفترچه ی تصاویر وتعدادی ابزار سنجش از جمله مهره ها،کلید،چاقو،عروسک و...می باشد که همه در یک کیف بزرگ به روان شناسان واگذار می شوند.
هر دفترچه ی پرسش شامل 122ماده سوال است وبرخی ازماده سوالات به سئوالات کوچکتر تقسیم می شوند سئوالات به ترتیب دشواری در مقاطع سنی مختلف از 2 سالگی الی 14 سالگی و بزرگسالی توزیع شده اند.
موضوع سئوالات مربوط به کودکان در مورد هوش حسی- حرکتی وموضوع بزرگسالان هوش انتزاعی می باشد.
این آزمون برای سنجش هوش کودکان ٢ ساله تا افراد بزرگسال تدوین شده است. در این آزمون مفهوم هوشبهر انحرافی بهکار رفته است. هوشبهر انحرافی نمره ی استانداردی است که در آن میانگین برابر ١٠٠ و انحراف معیار ١٦ است. اگر هوشبهر کسی در این آزمون ١٠٠ یا نزدیک به آن باشد، بهنجار یا طبیعی و یا متوسط تلقی می شود.
افراد عقب مانده ی ذهنی دستکم دو انحراف معیار پایین تر از میانگین و افراد سرآمد دستکم دو انحراف معیار بالاتر از
میانگین نمره می گیرند.
محتوای آزمون استانفورد بینه شامل دو نوع سوال است: کلامی و غیرکلامی.
برای سنین ٢ تا 5/4 سالگی برای هر سن ١٢ سوال و برای سنین ٥ سال تمام تا ١4 سالگی برای هر سن ٦ سوال در نظر گرفته شده است. برای هر سن یک سوال ذخیره هم تدوین شده است. هرگاه ضمن اجرای آزمون، اجرای یکی از سوال ها با اشکال روبرو شود و یا امکان اجرای یک سوال فراهم نباشد، به جای آن از سوال ذخیره استفاده می شود. در آزمون های گروه های سنی ٢ تا ٥/٤ سالگی، در ازای پاسخ درست به هر سوال یک ماه سن عقلی و در آزمون های گروه های سنی ٥ تا ١٤ سال، در ازای پاسخ درست هر سوال دو ماه سن عقلی منظور می شود.
سوالهای آزمون افراد بزرگسال در ٤ سطح به شرح زیر تدوین شده اند:
آزمون بزرگسال متوسط: شامل ٨ سوال است که به پاسخ درست هرسوال دوماه سن عقلی داده می شود،رویهم رفته ١٦ماه.
آزمون بزرگسال باهوش(سطح ١): شامل ٦سوال است وبه هرسوال ارزشی معادل ٤ماه سن عقلی داده می شود، رویهم رفته ٢٤ماه.
آزمون بزرگسال باهوش(سطح ٢): شامل ٦سوال است وبه هرسوال نمرهای برابر ٥ ماه سن عقلی داده می شود، رویهمرفته ٣٠ماه.
آزمون بزرگسال باهوش(سطح ٣): شامل ٦سوال است وبه هرسوال نمرهای برابر ٦ماه سن عقلی تعلق می گیرد، رویهمرفته ٣٦ماه.
آزمون بزرگسال متوسط: شامل ٨ سوال است که به پاسخ درست هرسوال دوماه سن عقلی داده می شود،رویهم رفته ١٦ماه.
آزمون بزرگسال باهوش(سطح ١): شامل ٦سوال است وبه هرسوال ارزشی معادل ٤ماه سن عقلی داده می شود، رویهم رفته ٢٤ماه.
آزمون بزرگسال باهوش(سطح ٢): شامل ٦سوال است وبه هرسوال نمرهای برابر ٥ ماه سن عقلی داده می شود، رویهمرفته ٣٠ماه.
آزمون بزرگسال باهوش(سطح ٣): شامل ٦سوال است وبه هرسوال نمرهای برابر ٦ماه سن عقلی تعلق می گیرد، رویهمرفته ٣٦ماه.
در اینجا نمونه هایی از سوالهای آزمون استانفورد بینه در سنین مختلف،مطرح می شود.
آزمون کودکان ٢ و ٥/٢ ساله
تشخیص اجزای بدن: تصویر یک کودک به آزمودنی نشان داده میشود.او باید ٤مورد ازاجزای بدن یعنی مو،دهان،پاها، دستها،گوش،بینی وچشم هارانشان دهد.
ساختن برج: آزمودنی بایدبتواندباروی هم قرار دادن ٤مکعب چوبی به ابعاد٥/٢ سانتیمتر یک برج بسازد.
شناسایی اشیا: آزمودنی بایدبا دیدن ماکت اشیای زیر، ٥ مورد راشناسایی کرده آنهارانشان دهد:سگ،توپ،قطار، تختخواب،عروسک و قیچی.
تشخیص اجزای بدن: تصویر یک کودک به آزمودنی نشان داده میشود.او باید ٤مورد ازاجزای بدن یعنی مو،دهان،پاها، دستها،گوش،بینی وچشم هارانشان دهد.
ساختن برج: آزمودنی بایدبتواندباروی هم قرار دادن ٤مکعب چوبی به ابعاد٥/٢ سانتیمتر یک برج بسازد.
شناسایی اشیا: آزمودنی بایدبا دیدن ماکت اشیای زیر، ٥ مورد راشناسایی کرده آنهارانشان دهد:سگ،توپ،قطار، تختخواب،عروسک و قیچی.
نام بردن اشیاء: آزمودنی بایدبادیدن تصاویر بعضی ازاشیا مانند هواپیما،تلفن،کلاه،توپ،درخت،کلید،اسب،چاقو،کتاب،کشتی، و ... نام آنهارابگوید.
آزمون کودکان ٣ و ٥/٣ ساله
ساختن پل: آزمودنی بایدبتواندازروی الگوی یک پل که توسط آزمایش کننده بامکعبهای چوبی درحضورکودک ساخته میشود،یک پل بسازد.
کشیدن ازروی دایره:آزمودنی بایدبتوانداز روی یک دایره که به وی ارائه میشود،منحنی بسته ای شبیه به یک دایره رسم کند.
تکرارسه رقم:آزمودنی بایدپس ازگوش دادن به اعدادی که توسط آزمایشکننده خوانده میشود،آنهارابلافاصله به همان صورت تکرار کند.(١-٤-٦)،(٢-٥-٣)،(٧-٣-٨).یادآوری وتکرار یک مورد ازسه مورد کافی است.
ساختن پل: آزمودنی بایدبتواندازروی الگوی یک پل که توسط آزمایش کننده بامکعبهای چوبی درحضورکودک ساخته میشود،یک پل بسازد.
کشیدن ازروی دایره:آزمودنی بایدبتوانداز روی یک دایره که به وی ارائه میشود،منحنی بسته ای شبیه به یک دایره رسم کند.
تکرارسه رقم:آزمودنی بایدپس ازگوش دادن به اعدادی که توسط آزمایشکننده خوانده میشود،آنهارابلافاصله به همان صورت تکرار کند.(١-٤-٦)،(٢-٥-٣)،(٧-٣-٨).یادآوری وتکرار یک مورد ازسه مورد کافی است.
جداکردن دکمه ها:آزمودنی بایدبتواند در ٢دقیقه ٢٠دکمه ی کوچک سیاه وسفیدراجداکندودکمه های هررنگ رادریک جعبه ی کوچک جای دهد.
درک و فهم:آزمودنی بایدبه یکی از٢سوال زیردرست پاسخ بدهد:اگر تشنهات باشدچه میکنی؟اجاق گاز برای چیست؟
آزمون کودکان ٤ و ٥/٤ ساله
گفتن متضادکلمات:آزمودنی بایدباگفتن متضادکلمات، جمله های زیرراکه برایش خوانده می شودکامل کند:برادر پسر است،خواهر چه؟روزهواروشن است،شب چطور؟پدرمرد است،مادر چه؟
درک و فهم:آزمودنی بایدبتواندبه این سوالهاپاسخ دهد:خانه برای چیست؟ کتاب برای چیست؟
گفتن متضادکلمات:آزمودنی بایدباگفتن متضادکلمات، جمله های زیرراکه برایش خوانده می شودکامل کند:برادر پسر است،خواهر چه؟روزهواروشن است،شب چطور؟پدرمرد است،مادر چه؟
درک و فهم:آزمودنی بایدبتواندبه این سوالهاپاسخ دهد:خانه برای چیست؟ کتاب برای چیست؟
حافظه برای یادآوری جمله ها: جمله های زیریکی پس از دیگری برایش خوانده میشود،آزمودنی بایدپس ازشنیدن هر جمله آن را به همان صورت بازگو کند:ما می خواهیم برویم برای مادرکمی شیرینی بخریم.نسرین دوست دارد بچه گربه هارادرلانه غذابدهد.
درک زیبایی:سه کارت که روی هرکارت دو تصویر،یکی زیبا و دیگری زشت کشیده شده است،به آزمودنی نشان داده میشود.او بایددرهرکارت تصویر زیباتر رانشان دهد.
آزمون کودکان ٥ ساله
کامل کردن تصویر ناقص: تصویر یک آدمک به آزمودنی ارائه میشود.او بایدحداقل دو قسمت آن راکامل کند.
رسم یک مربع: آزمودنی بایداز روی یک مربع شکلی تقریبا شبیه آن بکشد.
تعریف اشیا:آزمودنی بایددربرابر پرسش های زیردو مورد از اشیا رابا ذکر جنس،شکل یا مورداستفاده ی آنها تعریف کند.
کامل کردن تصویر ناقص: تصویر یک آدمک به آزمودنی ارائه میشود.او بایدحداقل دو قسمت آن راکامل کند.
رسم یک مربع: آزمودنی بایداز روی یک مربع شکلی تقریبا شبیه آن بکشد.
تعریف اشیا:آزمودنی بایددربرابر پرسش های زیردو مورد از اشیا رابا ذکر جنس،شکل یا مورداستفاده ی آنها تعریف کند.
آزمون کودکان ٦ساله
خزانه ی لغات:فهرستی ازلغات،یکی پس ازدیگری برای آزمودنی خوانده میشود و او باید معنای هرلغت رابیان کند. نمونه ای ازاین کلمه ها عبارتنداز:پرتغال،پاکت،نی،مژه، سوزش، غرش، سخنرانی و مهارت.
خزانه ی لغات:فهرستی ازلغات،یکی پس ازدیگری برای آزمودنی خوانده میشود و او باید معنای هرلغت رابیان کند. نمونه ای ازاین کلمه ها عبارتنداز:پرتغال،پاکت،نی،مژه، سوزش، غرش، سخنرانی و مهارت.
بیان تفاوت ها: ازکودک خواسته می شود تفاوت بین اشیا را بگوید.
مفهوم اعداد:١٢ مکعب چوبی دراختیار آزمودنی گذاشته شده و از او خواسته میشود که 5 شماره خاص را ازمیان آنها جدا کند،او باید به چهارموردپاسخ درست بدهد.
مفهوم اعداد:١٢ مکعب چوبی دراختیار آزمودنی گذاشته شده و از او خواسته میشود که 5 شماره خاص را ازمیان آنها جدا کند،او باید به چهارموردپاسخ درست بدهد.
آزمون کودکان ٧ ساله
مهمل یابی:تصاویری به آزمودنی نشان داده می شود و او بایداشتباه یامهمل بودن آنرا بیان کند.
شباهتها: آزمودنی بایدشباهت بین دومورد ازچهارموردزیررا توضیح دهد:شباهت بین چوبو زغال سنگ،کشتی و اتومبیل، سیب و آلو، آهن و نقره.
مهمل یابی:تصاویری به آزمودنی نشان داده می شود و او بایداشتباه یامهمل بودن آنرا بیان کند.
شباهتها: آزمودنی بایدشباهت بین دومورد ازچهارموردزیررا توضیح دهد:شباهت بین چوبو زغال سنگ،کشتی و اتومبیل، سیب و آلو، آهن و نقره.
کشیدن ازروی لوزی: آزمودنی بایداز روی شکل لوزی که به او ارائه میشود،شکلی تقریبا مشابه آن رابکشد.
آزمون کودکان ٨ ساله
حافظه برای داستان:داستانی برای کودک خوانده میشود. سپس چند سوال درباره ی داستان مطرح میگرددکه بایدبه آن پاسخ بدهد.
درک وفهم: آزمودنی بایدبه نمونه هایی از پرسشهای زیر پاسخ بدهد:اگر درخیابان یک شهرکودک سه ساله ای راکه پدرومادرش راگم کرده است،پیداکنید چه کارخواهیدکرد؟اگر چیزی راکه مال دیگری است بشکنیدچه کارخواهید کرد؟
مهمل یابی کلامی:مطالبی برای آزمودنی خوانده میشودو او بایدبگویدچرا اشتباه یا احمقانه است.
حافظه برای داستان:داستانی برای کودک خوانده میشود. سپس چند سوال درباره ی داستان مطرح میگرددکه بایدبه آن پاسخ بدهد.
درک وفهم: آزمودنی بایدبه نمونه هایی از پرسشهای زیر پاسخ بدهد:اگر درخیابان یک شهرکودک سه ساله ای راکه پدرومادرش راگم کرده است،پیداکنید چه کارخواهیدکرد؟اگر چیزی راکه مال دیگری است بشکنیدچه کارخواهید کرد؟
مهمل یابی کلامی:مطالبی برای آزمودنی خوانده میشودو او بایدبگویدچرا اشتباه یا احمقانه است.
آزمون کودکان ٥ ساله
کامل کردن تصویر ناقص: تصویر یک آدمک به آزمودنی ارائه میشود.او بایدحداقل دو قسمت آن راکامل کند.
رسم یک مربع: آزمودنی بایداز روی یک مربع شکلی تقریبا شبیه آن بکشد.
تعریف اشیا:آزمودنی بایددربرابر پرسش های زیردو مورد از اشیا رابا ذکر جنس،شکل یا مورداستفاده ی آنها تعریف کند.
کامل کردن تصویر ناقص: تصویر یک آدمک به آزمودنی ارائه میشود.او بایدحداقل دو قسمت آن راکامل کند.
رسم یک مربع: آزمودنی بایداز روی یک مربع شکلی تقریبا شبیه آن بکشد.
تعریف اشیا:آزمودنی بایددربرابر پرسش های زیردو مورد از اشیا رابا ذکر جنس،شکل یا مورداستفاده ی آنها تعریف کند.
آزمون کودکان ٦ساله
خزانه ی لغات:فهرستی ازلغات،یکی پس ازدیگری برای آزمودنی خوانده میشود و او باید معنای هرلغت رابیان کند. نمونه ای ازاین کلمه ها عبارتنداز:پرتغال،پاکت،نی،مژه، سوزش، غرش، سخنرانی و مهارت.
خزانه ی لغات:فهرستی ازلغات،یکی پس ازدیگری برای آزمودنی خوانده میشود و او باید معنای هرلغت رابیان کند. نمونه ای ازاین کلمه ها عبارتنداز:پرتغال،پاکت،نی،مژه، سوزش، غرش، سخنرانی و مهارت.
بیان تفاوت ها: ازکودک خواسته می شود تفاوت بین اشیا را بگوید.
مفهوم اعداد:١٢ مکعب چوبی دراختیار آزمودنی گذاشته شده و از او خواسته میشود که 5 شماره خاص را ازمیان آنها جدا کند،او باید به چهارموردپاسخ درست بدهد.
مفهوم اعداد:١٢ مکعب چوبی دراختیار آزمودنی گذاشته شده و از او خواسته میشود که 5 شماره خاص را ازمیان آنها جدا کند،او باید به چهارموردپاسخ درست بدهد.
آزمون کودکان ٧ ساله
مهمل یابی:تصاویری به آزمودنی نشان داده می شود و او بایداشتباه یامهمل بودن آنرا بیان کند.
شباهتها: آزمودنی بایدشباهت بین دومورد ازچهارموردزیررا توضیح دهد:شباهت بین چوبو زغال سنگ،کشتی و اتومبیل، سیب و آلو، آهن و نقره.
مهمل یابی:تصاویری به آزمودنی نشان داده می شود و او بایداشتباه یامهمل بودن آنرا بیان کند.
شباهتها: آزمودنی بایدشباهت بین دومورد ازچهارموردزیررا توضیح دهد:شباهت بین چوبو زغال سنگ،کشتی و اتومبیل، سیب و آلو، آهن و نقره.
کشیدن ازروی لوزی: آزمودنی بایداز روی شکل لوزی که به او ارائه میشود،شکلی تقریبا مشابه آن رابکشد.
آزمون کودکان ٨ ساله
حافظه برای داستان:داستانی برای کودک خوانده میشود. سپس چند سوال درباره ی داستان مطرح میگرددکه بایدبه آن پاسخ بدهد.
درک وفهم: آزمودنی بایدبه نمونه هایی از پرسشهای زیر پاسخ بدهد:اگر درخیابان یک شهرکودک سه ساله ای راکه پدرومادرش راگم کرده است،پیداکنید چه کارخواهیدکرد؟اگر چیزی راکه مال دیگری است بشکنیدچه کارخواهید کرد؟
مهمل یابی کلامی:مطالبی برای آزمودنی خوانده میشودو او بایدبگویدچرا اشتباه یا احمقانه است.
آزمون کودکان ٩ ساله
حافظه ی طرح ها:طرحی به مدت ١٠ ثانیه به آزمودنی ارائه میشود.سپس آن راازدیداو پنهان می کنند.اوبایدشبیه آن رااز حفظ بکشد.
گفتن کلمه های هم قافیه:ازآزمودنی خواسته می شود کلمه ای،هم وزن یاهمقافیه ی کلمه ی دیگررابگوید.
تکرار 4رقم ازحفظ:چهارعددیک رقمی مانند ٦، ٢، ٥ و ٨ بهطور شمرده برای آزمودنی خوانده میشود،او سپس بایدآنهارابه همان ترتیب ازحفظ بازگو کند.
آزمون کودکان ١٠ ساله
معنی کردن کلمه های انتزاعی:آزمودنی بایدمعنای کلمه هایی مانندافسوس،کنجکاوی،اندوه وتعجب رابیان کند.
یافتن دلیل: ازآزمودنی خواسته میشودکه درموردبرخی مسائل دلیل بیاورد.
آزمون کودکان ١١ تا ١٤ساله
حافظه برای تکرار ٥رقم: سوال ٩ساله ها.
جمله سازی ازکلمه های درهم ریخته:جمله ای باکلمات درهم ریخته دراختیارآزمودنی قرار داده میشود.اوبایدجمله ی درست رابااستفاده ازکلمه هابسازد.
بیان شباهت سه چیز: ازآزمودنی خواسته میشودشباهت بین سه چیزرا بیانکند.
معنی کردن کلمه های انتزاعی:آزمودنی بایدمعنای کلمه هایی مانندافسوس،کنجکاوی،اندوه وتعجب رابیان کند.
یافتن دلیل: ازآزمودنی خواسته میشودکه درموردبرخی مسائل دلیل بیاورد.
آزمون کودکان ١١ تا ١٤ساله
حافظه برای تکرار ٥رقم: سوال ٩ساله ها.
جمله سازی ازکلمه های درهم ریخته:جمله ای باکلمات درهم ریخته دراختیارآزمودنی قرار داده میشود.اوبایدجمله ی درست رابااستفاده ازکلمه هابسازد.
بیان شباهت سه چیز: ازآزمودنی خواسته میشودشباهت بین سه چیزرا بیانکند.
روش اجرا و نمره گذاری آزمون
آزمایش کننده باتوجه به سن،پایه ی تحصیلی،سوابق و رفتار آزمودنی درجلسه ی آزمایش،نقطه ی آغازی رابرای شروع آزمایش وطرح سوالها درنظرمیگیرد.درموردکودکان عادی و کسانی که ازنظرهوش طبیعی به نظر میرسند،بهتراست آزمایش رابا آزمون کودکان یک سال کمترازسن زمانی آزمودنی هاآغازکرد.برای مثال،درمورد کودک عادی ٧ ساله میتوان آزمایش راباسوالهای آزمون کودکان ٦ ساله شروع کرد.اگر هنگام آزمایش معلوم شدکه نقطه ی آغازبرای شروع آزمون بالاتر ازسطح مناسب انتخاب شده است،آزمایش کننده بلافاصله بایدبه سوالهای سنین پایین تربرگردد.
آزمایش کننده باتوجه به سن،پایه ی تحصیلی،سوابق و رفتار آزمودنی درجلسه ی آزمایش،نقطه ی آغازی رابرای شروع آزمایش وطرح سوالها درنظرمیگیرد.درموردکودکان عادی و کسانی که ازنظرهوش طبیعی به نظر میرسند،بهتراست آزمایش رابا آزمون کودکان یک سال کمترازسن زمانی آزمودنی هاآغازکرد.برای مثال،درمورد کودک عادی ٧ ساله میتوان آزمایش راباسوالهای آزمون کودکان ٦ ساله شروع کرد.اگر هنگام آزمایش معلوم شدکه نقطه ی آغازبرای شروع آزمون بالاتر ازسطح مناسب انتخاب شده است،آزمایش کننده بلافاصله بایدبه سوالهای سنین پایین تربرگردد.
درهرحال،نقطه ی آغازطرح سوالها همواره بایدازسنی شروع شودکه آزمودنی باصرف حداقل کوشش بتواندبه پرسشها پاسخ دهد.پرسیدن سوالهاتاآنجاادامه مییابدکه آزمودنی به هیچ یک ازسوالهای یک سن نتواندپاسخ درست بدهد.درپایان آزمایش،سن عقلی آزمودنی بادرنظرگرفتن سن نقطه ی آغاز وجمع امتیازهایی که به دست آورده است،محاسبه میشود.با مراجعه به جدول هنجار آزمون میتوان هوشبهر افرادرا تعیین کرد.درجدول هنجاری سن عقلی برحسب سال و ماه و ردیف افقی بالای جدول و سن زمانی برحسب سال و ماه در ستون عمودی سمت چپ جدول نشان داده شده است.ازمحل تقاطع سن عقلی و سن زمانی،هوشبهر انحرافی رامیتوان در جدول یافت.بایددانست سن زمانی افرادبزرگسال(بالاتر از ١٨ سال)درهرسنی که باشند ١٨سال درنظرگرفته میشود.
+ نوشته شده در ۱۳۹۱/۰۹/۰۲ ساعت توسط حسين جنتي ها
|